Praat vandaag over morgen!

Praten over hoe je ouder wilt worden en wat daarvoor nodig is, is belangrijker dan ooit. Door de vergrijzing en krapte op de arbeidsmarkt staat de zorg onder druk. Gisteravond vond de voorstelling ‘Praat Vandaag over Morgen’ plaats in de Lantearne te Surhuisterveen. Een herkenbare, soms ontroerende voorstelling die 60-plussers en hun naasten aan het denken zette: Hoe wil ik later wonen, leven en genieten?

Wethouder Tjibbe Brinkman was erbij en verwoordde het treffend: “Faak liket de takomst noch fier fuort, mar it is wichtich om no al nei te tinken oer letter. It is saak om dy net oerfalle te litten, mar dy op ’e tiid ta te rieden.”

De voorstelling werd door de gemeente georganiseerd en na de voorstelling werden de aanwezigen uitgedaagd om na te denken hoe zij hun persoonlijke toekomst zien op het gebied van wonen, ondersteuning en zorg. Samen met een gespreksleider keken ze vanuit deze gewenste toekomst terug naar wat er gedaan is om tot dit gewenste resultaat te komen. Deze manier van nadenken over de toekomst gaf bijzondere inzichten en ideeën om met elkaar te werken aan meer zorg voor elkaar. 

Belangrijkste bevindingen van inwoners tijdens de gesprekstafels

Wonen
Een belangrijk thema in de gesprekken was de wens om te kunnen wonen in een woning die past bij de levensfase en de persoonlijke situatie. De deelnemers gaven aan dat goede doorstroming naar en passende woningen essentieel zijn. Er werd gepleit voor meer gelijkvloers wonen, zowel voor koop- als huurwoningen, inclusief mogelijkheden voor mensen die een koopwoning hebben en willen overstappen naar huur. Verder zou het plaatsen van een woonunit of tuinhuis op het erf gemakkelijker realiseerbaar moeten worden qua wet- en regelgeving, samen wonen maar niet onder één dak. 

Er werd ook veel nadruk gelegd op het belang van vooruit plannen, bijvoorbeeld door al vroeg te kijken naar mogelijkheden voor verbouwingen of aanpassingen zoals trapliften of een slaapkamer op de begane grond. De meeste bewoners gaven aan dat het prettig is om in de eigen omgeving te blijven wonen, omdat deze veilig en vertrouwd is. Er kwamen ook uitdagingen naar voren, zoals het onderhouden van een huis of tuin, wat als een zware taak werd ervaren door sommige bewoners.

Daarnaast werd de interesse uitgesproken in woonconcepten zoals Knarrenhof of Feansterhiem, waarbij gezamenlijk wonen en het omzien naar elkaar centraal staan. Er werd ook gepleit voor geclusterd wonen, met een mix van verschillende leeftijdsgroepen en een gemeenschappelijke ruimte, die cruciaal is voor sociale interactie en ontmoeting. Tot slot werd het belang van wonen dichtbij voorzieningen genoemd, zodat inwoners langer zelfstandig kunnen blijven wonen en zich zoveel mogelijk zelf kunnen redden.

Sociale contacten
Het onderhouden van sociale contacten werd gezien als een uitdaging, vooral in een samenleving die steeds meer individualistisch lijkt te worden. Bewoners gaven aan dat het soms lastig is om het gesprek aan te gaan, en dat er een balans moet worden gevonden tussen het geven en ontvangen van hulp. Het belang van het opbouwen van een sociaal netwerk, vooral binnen de eigen buurt, werd benadrukt. Er werd gepleit voor meer aandacht voor vrijwilligerswerk en de ontwikkeling van sociale cohesie binnen de gemeenschap.

Er werd opgemerkt dat er veel talenten aanwezig zijn in de buurt, die benut kunnen worden voor gezamenlijke activiteiten, zoals boodschappen doen, zorg leveren of tuinieren. De boodschap was duidelijk: door iets voor elkaar te doen, kunnen buurtbewoners elkaar sterker maken. Persoonlijke twijfels waren ook aanwezig; vraag je niet te veel van elkaar?

Gemeenschap
De versterking van de gemeenschap stond ook hoog op de agenda. Er werd gepleit voor het versterken van dorpsbelangen en het opzetten van een netwerk waarin ideeën gedeeld kunnen worden om de sociale structuur te verbeteren. Het idee om een buurtsupermarkt of de ‘ouderwetse’ buurtvereniging weer op te zetten werd geopperd, evenals het opzetten van een community waarin iedereen zijn eigen plek heeft, maar toch de privacy gerespecteerd wordt.

Er werd ook een oproep gedaan om buurtparticipatie te stimuleren. Inwoners zouden meer naar elkaar om moeten kijken, bijvoorbeeld door een bezoekje te brengen of hulp aan te bieden. Het versterken van de mienskip (gemeenschap) werd als belangrijk gezien voor het behoud van de sociale cohesie, met nadruk op burenhulp en het organiseren van sociale evenementen zoals buurtborrels of gezamenlijke uitjes. Ook het belang van een natuurlijke omgeving kwam naar voren en het belang van meer tijd voor elkaar nemen en hulp durven vragen. Waardering is van belang en volstaat vaak met een glimlach of bedankje. 

Uitdagingen
Er werden diverse uitdagingen genoemd in het dagelijks leven, bijvoorbeeld het feit dat steeds meer mensen met behulp van thuiszorg te maken krijgen, waarbij het vervelend is dat er telkens andere zorgverleners over de vloer komen op wisselende tijden. Verder werd het als een uitdaging ervaren dat veel stellen tegenwoordig beide fulltime werken, waardoor er minder tijd is voor mantelzorg. Dit werd als een belangrijke factor benoemd die invloed heeft op de zorg en het welzijn van ouderen of hulpbehoevenden.

Digitalisering
De digitalisering van de samenleving werd besproken, waarbij het belang van menselijk contact niet uit het oog verloren mag worden. Het gebruik van beeldschermen voor thuisondersteuning werd als een nuttige technologie gezien, maar er werd tegelijkertijd benadrukt dat contact met anderen essentieel blijft. Domotica (slimme technologie in huis) werd geprezen als een vooruitgang, maar het gevaar van sociale isolatie door digitale afleiding (zoals tv en pc) werd ook aangekaart.

Sociale media en het streven naar het ‘perfecte plaatje’ werden kritisch bekeken, met de boodschap dat de werkelijkheid vaak anders is dan wat online gepresenteerd wordt.

Zorg en Welzijn
Zorg en welzijn werden vaak in verband gebracht met het belang van zorg voor elkaar binnen de gemeenschap. Het idee om zorg meer naar elkaar toe te brengen, bijvoorbeeld door burenhulp of het creëren van een sociale vangnet, werd als waardevol gezien. Daarnaast werd er aangegeven dat het belangrijk is om zo zelfstandig mogelijk te blijven, maar dat het ook van groot belang is dat mensen in hun eigen omgeving kunnen blijven wonen en dichtbij een verpleeghuis indien dit nodig zou zijn. Ook persoonlijke factoren spelen een rol; kunnen de kinderen een deel van de zorg op zich nemen, wonen ze in de buurt en is de zorg intensief en langdurig?

Inwoners gaven ook aan dat welzijn niet alleen draait om medische zorg, maar om het omzien naar elkaar door bijvoorbeeld buurtpreventie of het aandragen van een sociaal vangnet voor degenen die dat nodig hebben. Een kartrekker of gangmaker kan mogelijk als voorbeeld dienen. 

Normen en Waarden
Ten slotte werd er gesproken over de veranderende normen en waarden in de samenleving. De invloed van de landelijke politiek werd genoemd, evenals de groeiende individualisering als gevolg van financiële vooruitgang. Het was duidelijk dat er een verlangen is naar meer verbinding en gemeenschapszin, ondanks de moderne, individualistische tendensen en economische vooruitgang. 

Conclusie
De input van de inwoners bij de gesprekstafels biedt een rijke bron van informatie over de behoeften, wensen en uitdagingen van de lokale gemeenschap. De belangrijkste thema’s die naar voren kwamen zijn het belang van passend wonen, het versterken van sociale contacten, het verbeteren van de gemeenschap, de uitdagingen rondom zorg en welzijn, en de invloed van digitalisering.

Op basis van deze input kunnen er gerichte beleidsmaatregelen en initiatieven worden ontwikkeld die bijdragen aan het verbeteren van de kwaliteit van leven voor alle inwoners, met een focus op samenwerking, zorg voor elkaar, en het creëren van een hechte en ondersteunende gemeenschap. 

Meer informatie is te vinden op Praat Vandaag Over Morgen